Sevkiyat Planlama ve Rota Optimizasyonu

Sevkiyat planlama ve rota optimizasyonu yazılımları, lojistik maliyetlerini düşürmenin en etkili yoludur. Bu sistemler, en verimli rotaları otomatik oluşturarak yakıt, zaman ve iş gücünden ortalama %20 tasarruf sağlar, operasyonel verimliliği artırır ve müşteri memnuniyetini yükseltir.

Lojistik Maliyetlerinizi %20’ye Varan Oranlarda Düşürün

20 yılı aşkın süredir lojistik sektörünün içindeyiz ve binlerce operasyonun zorluklarına tanıklık ettik. Şunu net olarak söyleyebiliriz: Lojistik yöneticilerinin gündemindeki en önemli konu, kontrol edilmesi zorlaşan operasyonel maliyetlerdir. Sürekli değişen akaryakıt fiyatları, öngörülemeyen trafik ve verimsiz rotalar yüzünden boşa harcanan kaynaklar, kâr marjlarını doğrudan etkilemektedir. Türkiye’de son bir yılda artan operasyonel giderlerin, birçok dağıtım firmasının kârlılığını 5 ila 8 puan arasında düşürdüğünü gözlemliyoruz. Ancak bu bir kader değil. Bu yazıda, bu maliyet baskısının üstesinden kanıtlanmış, teknoloji destekli yöntemlerle nasıl gelinebileceğini adım adım ele alacağız.

Kontrol Edilemeyen Maliyetler: Neden Geleneksel Yöntemler Yetersiz Kalıyor?

Biliyoruz ki, birçok işletme gibi siz de sevkiyat planlaması için Excel tablolarına, tecrübeli personelin sezgilerine veya harita üzerinde manuel çizimlere başvuruyor olabilirsiniz. Bu yöntemler belirli bir ölçeğe kadar işe yarasa da, günümüzün rekabetçi ve dinamik pazar koşullarında yetersiz kalmaktadır.

Manuel planlamanın yol açtığı operasyonel verimsizlik ve artan lojistik maliyetleri:

• Trafik ve Değişken Koşullar: Manuel planlar, anlık trafik yoğunluğunu, yol çalışmalarını veya hava koşullarını hesaba katamaz. Sabah kusursuz görünen bir rota, gün ortasındaki trafikle kâbusa dönüşebilir.
• Son Dakika Değişiklikleri: Yeni bir sipariş eklendiğinde veya bir teslimat iptal olduğunda, tüm planı yeniden yapmak neredeyse imkansızdır. Bu durum, operasyonel verimsizliğe yol açan anlık ve palyatif çözümleri beraberinde getirir.
• Atıl Kapasite: Araçların doluluk oranlarını en üst düzeye çıkarmak, onlarca değişken varken manuel olarak imkansıza yakındır. Yarı boş yola çıkan her araç, doğrudan bir maliyet kalemidir.
• Ölçülemeyen Performans: Hangi sürücünün hangi rotayı ne kadar sürede tamamladığı veya gerçek yakıt tüketimi gibi kritik veriler net olarak ölçülemez. Ölçülemeyen bir performans ise iyileştirilemez.

Dinamik Rota Planlama ve Sevkiyat Yönetimi Nedir?

İşte bu noktada teknoloji, işletmelere stratejik bir avantaj sunuyor. Modern sevkiyat planlama, sadece bir başlangıç ve bitiş noktası belirlemek değil; yüzlerce teslimat noktasını, onlarca aracı ve sayısız kısıtı saniyeler içinde analiz ederek en optimum planı oluşturan akıllı sistemlerdir.

Statik Planlama vs. Dinamik Planlama: Temel Fark

Basit bir örnekle açıklamak gerekirse:

• Statik Planlama: Tüm sürücülere gün başında basılı bir liste ve sabit bir rota verilir. Gün içinde ne olursa olsun, sürücünün o plana sadık kalması beklenir. Bu, basılı bir yol haritasıyla seyahat etmeye benzer.
• Dinamik Rota Planlama: Sistem, anlık trafik verilerini, yeni eklenen siparişleri ve sahadaki gecikmeleri sürekli analiz eder. Gerekirse, sürücünün rotasını gün içinde en verimli olacak şekilde günceller ve mobil uygulama üzerinden anında bildirir. Bu ise anlık trafik bilgisi veren bir navigasyon uygulaması kullanmak gibidir.

Rota Optimizasyonunun Arkasındaki Teknoloji

Bu sistemlerin kalbinde güçlü algoritmalar yer alır. Bu algoritmalar, bir insanın aynı anda düşünmesinin imkansız olduğu onlarca değişkeni eş zamanlı olarak analiz eder:

• Araçların kapasitesi (kg, m³, adet)
• Müşterilerin teslimat zaman aralıkları (örn: 09:00-12:00 arası)
• Sürücülerin çalışma saatleri ve molaları
• Tek yön, dönüş yasağı gibi yol kısıtlamaları
• Gerçek zamanlı trafik durumu
• Araç bakım periyotları

Bu değişkenleri saniyeler içinde işleyerek işletmelere sadece en kısa değil, en verimli rotayı sunar.

Adım Adım Rota Optimizasyonu: Maliyetleri Eriten 5 Altın Kural

Sahada edindiğimiz tecrübe gösteriyor ki, başarılı bir teslimat yönetimi için teknolojiyi doğru süreçlerle desteklemek esastır. İşte pratik bir yol haritası:

1. Veri Merkezileştirme: İlk kural, tüm sipariş, müşteri adresi ve araç bilgilerinin tek bir dijital platformda toplanmasıdır. Dağınık verilerle optimizasyon yapılamaz.
2. Doğru Parametrelerin Belirlenmesi: Sisteme araç kapasiteleri, sürücü çalışma saatleri, müşteri teslimat pencereleri ve bölgesel kısıtlamalar doğru bir şekilde tanımlanmalıdır. Sistem, bu kurallara göre en iyi planı yapar.
3. Gerçek Zamanlı Takip ve İletişim: Gerçek zamanlı sevkiyat takibi, planlamanın sigortasıdır. GPS üzerinden araçların nerede olduğunu anlık görmek, gecikmelere anında müdahale etmeyi ve müşterilere proaktif bilgi vermeyi sağlar.
4. Performans Analizi ve Raporlama: Gün sonunda “Planlanan vs. Gerçekleşen” raporları analiz edilmelidir. Hangi rota beklenenden uzun sürdü? Hangi kaynak daha verimliydi? Bu veriler, gelecekteki planlamayı iyileştirmek için kritik öneme sahiptir.
5. Sürekli İyileştirme: Optimizasyon tek seferlik bir proje değildir. Elde edilen verilerle sürekli olarak parametreleri güncellemek ve süreçleri daha verimli hale getirmek gerekir.

StokBar ile Sevkiyat Süreçlerinizi Nasıl Otomatize Edersiniz?

Tüm bu anlattıklarımızın sahada nasıl bir değere dönüştüğünü Univera’nın 30 yılı aşkın tecrübesiyle geliştirilen StokBar Rota Optimizasyonu ve Sevkiyat Yönetimi Yazılımı ile görebilirsiniz. StokBar, yukarıdaki tüm adımları sizin için tek bir platformda birleştirir.

• Otomatik ve Dinamik Rota Planlama: StokBar, tüm siparişlerinizi ve kısıtlarınızı analiz ederek size en verimli teslimat rotası oluşturma işlemini saniyeler içinde yapar. Manuel planlamaya harcanan saatler, katma değerli işlere odaklanmanız için size kalır.
• Mobil Sevkiyat Yönetimi: Sürücüler, StokBar mobil uygulaması üzerinden anlık olarak güncellenen rotalarını görür. Navigasyon entegrasyonu ile adresi bulma stresi ortadan kalkar.
• Teslimat Kanıtı (Proof of Delivery): Sürücüler, uygulama üzerinden teslimata dair fotoğraf, müşteri imzası ve notlar alarak tüm süreci dijital olarak kayıt altına alır. Kayıp ürün ve “teslim almadım” itirazları tarihe karışır.
• Anlık GPS Takip Ekranı: Tüm filonun nerede olduğunu harita üzerinde canlı izleyerek operasyona tam hakimiyet sağlanır. Müşterilerden gelen “Siparişim nerede?” sorularına saniyeler içinde net cevaplar verilir.
• Karbon Ayak İzi Azaltma: Optimize edilmiş rotalar, daha az kilometre ve daha az yakıt tüketimi anlamına gelir. StokBar ile sadece maliyetleri değil, aynı zamanda operasyonların çevresel etkisini de azaltmak mümkündür.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Teslimat rotaları nasıl optimize edilir?

Teslimat rotaları; sipariş noktaları, araç kapasiteleri, teslimat zaman aralıkları ve anlık trafik verileri gibi birden çok değişkeni analiz eden rota optimizasyonu yazılımları kullanılarak optimize edilir. Bu yazılımlar, en az kilometre ve sürede en çok teslimatı yapacak en verimli rotaları otomatik olarak oluşturur.

2. En iyi sevkiyat planlama programı hangisidir?

En iyi program, işletmenizin özel ihtiyaçlarına cevap verendir. Dinamik rota planlama, mobil sürücü uygulaması, gerçek zamanlı takip ve detaylı raporlama gibi özellikler sunan, mevcut ERP sistemlerinizle kolayca entegre olabilen ve StokBar gibi güçlü bir sektör tecrübesine sahip platformlar genellikle en iyi sonucu verir.

3. GPS ile sevkiyat takibi nasıl yapılır?

Sürücülerin mobil cihazlarındaki uygulama veya araçlara takılan GPS cihazları aracılığıyla araçların konumu anlık olarak merkezi bir harita ekranına yansıtılır. Bu sayede filo yöneticileri, tüm araçların nerede olduğunu, rotaya uyup uymadığını ve tahmini varış sürelerini anlık olarak görebilir.

4. Rota optimizasyonu yakıt maliyetini ne kadar düşürür?

Yapılan araştırmalar ve müşteri tecrübelerimiz, etkin bir rota optimizasyonu yazılımının kat edilen toplam kilometreyi %15 ila %30 arasında azalttığını göstermektedir. Bu da doğrudan yakıt maliyetlerinde benzer oranlarda bir düşüş anlamına gelir.

Artık artan lojistik maliyetlerini ve operasyonel belirsizlikleri bir kader olarak kabul etmek zorunda değilsiniz. Manuel planlamanın getirdiği verimsizlikleri geride bırakıp teknoloji ile kontrolü ele almanın zamanı geldi. Doğru sevkiyat planlama ve rota optimizasyonu araçlarıyla, filonuzu daha verimli yönetebilir, maliyetlerinizi öngörülebilir bir şekilde düşürebilir ve en önemlisi, müşterilerinize verdiğiniz hizmet kalitesini artırabilirsiniz.

Sevkiyat operasyonlarınızda ne kadar tasarruf edebileceğinizi kendi gözlerinizle görmek için bugün bir StokBar uzmanından ücretsiz ve size özel bir demo talep edin.